Co zmieniła uchwała „Rumia bez plastiku”?

Od 1 września 2019 roku w naszym mieście obowiązuje uchwała „Rumia bez plastiku”, której głównym założeniem było zmobilizowanie magistratu, gminnych jednostek i partnerów do stopniowej rezygnacji z jednorazowych opakowań i naczyń, a także odejścia od wody w plastikowych butelkach. Co przez blisko 4 lata udało się osiągnąć w tym zakresie?

Autorami „antyplastikowej uchwały” są miejscy radni, przedstawiciele klubu Ponad Podziałami, chcący przyczynić się do ochrony środowiska naturalnego, promocji ekologicznych nawyków i poprawy zdrowia mieszkańców. Zgodnie z założeniami inicjatywa miała objąć urząd miasta, podległe mu jednostki organizacyjne, a także ich pracowników oraz mieszkańców. Jako główne cele uchwały określono: sukcesywne wyeliminowanie wykonanych z plastiku opakowań i naczyń jednorazowego użytku, stopniowe zaprzestanie zaopatrywania się w wodę w plastikowych butelkach, promowanie spożywania wody z dystrybutorów, współpracę z podmiotami oferującymi ekologiczne zamienniki, a także dalszy montaż w przestrzeni publicznej koszów umożliwiających segregację odpadów.

Jeszcze w 2019 roku władze miasta zaczęły wdrażać działania wpisujące się w założenia uchwały „Rumia bez plastiku”. Urzędnicy uruchomili kampanię informacyjną opowiadającą o negatywnych skutkach produkcji plastiku i jego utylizacji, zrewidowano dokonywane przez gminę zakupy i zamawiane gadżety, a podczas miejskich wydarzeń coraz rzadziej można było uświadczyć jednorazowe opakowania, naczynia, sztućce, butelki czy siatki. Za przykładem poszły miejskie jednostki, szkoły i przedszkola. Także prywatne podmioty i osoby fizyczne, które korzystają z gminnych obiektów, zostały zmobilizowane do przestrzegania zapisów uchwały. Przebieg tej proekologicznej rewolucji dość wiernie obrazują statystyki.

Z danych wynika, że w 2018 roku, czyli przed wejściem w życie uchwały, najwięcej plastikowych butelek kupował urząd miasta (18 000), MOPS (3102) oraz MOSiR (2731). Łącznie rumskie jednostki, szkoły i przedszkola nabyły ich wówczas blisko 28 800. Był to zarazem ostatni rok, w którym urząd dokonał tych nieekologicznych zakupów. W 2019 roku roczna suma zakupionych przez rumskie podmioty butelek spadła do niespełna 10 000. Bardziej znaczące odejście od nieekologicznych zakupów nastąpiło w latach 2020-2022. Wówczas niektóre rumskie placówki i jednostki przestały przeznaczać środki na ten cel, a tym samym roczna suma plastikowych butelek kupowanych przez jednostki została zredukowana średnio do 4900 sztuk.

Uchwała okazała się bardziej skuteczna w przypadku jednorazowych artykułów wykonanych z tworzyw sztucznych. Plastikowe sztućce, talerze, słomki, kubki czy pojemniki jeszcze w 2018 roku stanowiły na terenie rumskich jednostek powszechny widok. Najwięcej kupował ich urząd miasta (20 000), MOSiR (14 365) i MOPS (3900). Wszystkie rumskie podmioty nabywały wówczas łącznie prawie 40 000 takich nieekologicznych produktów. W 2019 roku ich liczba spadła do 6990, w 2020 roku do 145, w 2021 roku było to zaledwie 70. W 2022 roku jednorazowe artykuły całkowicie zniknęły z miejskiej przestrzeni, przyczyniła się do tego również unijna „dyrektywa plastikowa”.

– Chyba wszyscy zdajemy sobie sprawę, że to, co dzieje się w zakresie produkcji plastiku i jego utylizacji, pozostawia wiele do życzenia. Dlatego też przyjęliśmy tę uchwałę, która była zaczątkiem czegoś większego, ale też pokazuje, że jako radni staramy się zadbać o wszystkie obszary życia rumian. Małymi krokami dążymy do tego, żeby pomóc nie tylko miastu, ale całej planecie. Na nasze szczęście pojawia się coraz więcej osób, które z własnej inicjatywy dbają o środowisko naturalne. Coraz większej liczbie rumian zależy na zielonym i ekologicznym mieście, a taka postawa obywatelska to ogromny skarb – podkreśla Maria Bochniak, wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej Rumi. – Jako mieszkańcy oczekiwalibyśmy szybszych decyzji na poziomie rządowym. Były zapowiedzi, że Polacy będą mieć możliwość oddawania butelek po napojach plastikowych, tak jak odbywa się to w wielu krajach Unii Europejskiej. Dużą zmianą byłaby też możliwość zakupu i zapakowania np. mydła, szamponów, płynnych kosmetyków czy chemii gospodarczej bezpośrednio do własnych pojemników wielokrotnego użycia. Takie rozwiązania przekładałyby się na mniejsze generowanie opakowań plastikowych, a produkty byłyby trochę tańsze – dodaje.